Sinds we taalmodellen als ChatGPT en Copilot hebben kunnen we sneller werken, minder gedoe. Heerlijk: het idee voor deze blog heb ik samen met ChatGPT verzonnen, net als de titel: het kan allemaal in een paar klikken. Maar.. er zit een addertje onder het gras. Sneller werken is niet automatisch leren.
Een voorbeeld: Een deelnemer in onze workshop is super blij met een geschreven email of uitnodiging. Ik vraag dan: heb je er nu ook zelf van geleerd? Meestal niet. Om er van te leren is er nog iets extra’s nodig: aandachtig kijken wat je goed vindt, wat het taalmodel anders heeft gedaan dan jij zou doen. Of zelfs je eigen mail ernaast houden. Een ander voorbeeld uit onze workshop: Een deelneemster had een vervelende reactie ontvangen op een mail. Ze vergeleek hoe GPT de mail zou schrijven met haar eigen verstuurde mail. Het verschil: twee simpele zinnetjes die erkenning geven. Zo leerde ze wel hoe dit het verschil kan maken.
Kortom: AI kan je werk overnemen – of je helpen beter te worden in je werk. Wanneer je AI alleen gebruikt om te produceren, mis je de kans om jezelf te ontwikkelen.
Wat is het verschil?
In de tabel vind je een aantal voorbeelden van werken versus leren met AI
| Situatie | Werken zonder leren | Leren met AI |
| Een nota schrijven | Een taalmodel schrijft een nota, je neemt het grotendeels over met minimale aanpassingen. | Je vraagt hulp bij het opstellen van een nota. Wat zijn criteria van een goede nota? Je schrijft de nota en vraagt feedback. |
| E-mails schrijven | Een taalmodel helpt met standaardantwoorden. | Je maakt een mini –leerplan om te leren over slimmer e- mailen en werken met outlook. Je leert over mailen met 5 x 15 minuten.. |
| Beleid ontwikkelen | Een taalmodel genereert direct beleidsopties, adviseur kiest er één zonder discussie of onderbouwing. | Je brainstormt met een taalmodel over meerdere scenario’s van het beleid. Je vraagt om nieuwe perspectieven door het model in een bepaalde rol te zetten. |
| Presentaties geven | AI maakt slides, gebruiker presenteert ze ongewijzigd. | Een taalmodel helpt je met storyboard, je vult zelf voorbeelden aan. oefent met AI-feedback en verfijnt boodschap. |
Werken en leren: het is niet zwart-wit
De tabel zet “werken zonder leren” en “leren met AI” tegenover elkaar. Zo zwart-wit is het niet natuurlijk. In de praktijk is er vaak een grijs gebied: soms neem je een tekst grotendeels over maar bij het doorlezen pik je toch één nieuw argument op, dat is ook leren, al is het klein.
Van werken naar leren met AI
Hoe zorg je dat je wel leert met AI? Hieronder drie voorbeelden met een prompt.
Gebruik een variantenprompt om te leren van de verschillen
Je bent een communicatie-expert. Herschrijf onderstaande tekst in drie stijlen: zakelijk, empathisch en kort & bondig. Leg per versie kort uit voor welk type lezer of situatie deze stijl het meest geschikt is en waarom. Zet de antwoorden in een tabel.
Gebruik een reflectie prompt
Jij bent coach. Ik heb net [taak X] afgerond. Stel me 1 voor 1 drie reflectievragen die me helpen om hiervan te leren. Wacht op mijn antwoord voor je de volgende vraag stelt. Geef daarna tips voor om aan de slag te gaan met verbetering. Gebruik de ideeën van deliberate practice.
Krijg updates
Wist je dat je in GPT5 taken kunt instellen?
Jij bent mijn onderzoeksassistent. Geef me elke maandag een korte samenvatting van de nieuwste ontwikkelingen in installatietechniek, duurzame energie en slimme systemen (zoals warmtepompen, zonnepanelen, domotica en laadpalen). Maximaal 300 woorden, alleen uit betrouwbare bronnen, met praktische voorbeelden en linkjes als die er zijn. Richt je op concrete toepassingen die relevant zijn voor de praktijk.
De rol van L&D
Als L&D’er kun je een sleutelrol spelen in hoe medewerkers AI gebruiken. Niet door nóg een training AI-prompting te geven, maar door bewust te ontwerpen voor leren ín het werk, mét AI. Dat is waar ons (nog niet af!) nieuwe boek Werkplekleren met AI over gaat.
Zo prikkel je medewerkers tot leren met AI
Hier zijn drie vragen die je kunt gebruiken om ze aan het denken te zetten.
Gebruik je AI om te denken of om te doen?
→ Laat medewerkers hun eigen AI-gebruik analyseren. Wat nemen ze over, en waar maken ze het eigen? Hoe kritisch denken ze na over de antwoorden?Wat heb je geleerd van je laatste interactie met een taalmodel?
→ Stimuleer reflectie. Wat verraste hen? Wat nemen ze mee naar een volgende keer?Hoe zou je AI kunnen inzetten om feedback te krijgen op jouw werk?
→ Denk aan: AI als tegenlezer, als oefenpartner, als reflectiebot.
Tot slot: sneller ≠ beter
Als we AI alleen inzetten om sneller te werken, dan leren mensen steeds minder en kunnen zelfs verleren om kritisch te denken. Maar als we AI slim gebruiken om te reflecteren, oefenen en experimenteren, dan worden mensen juist beter in hun werk.
Bonus: het AI-leerplan van Sibrenne
In haar blog Maak leren in je werk leuk met een AI-leerplan laat Sibrenne zien hoe je met een taalmodel een persoonlijk leerplan maakt – inclusief dagelijkse reminders en reflectievragen. AI als micro-coach! Een goed voorbeeld van AI gebruiken om te leren, niet alleen om taken af te vinken.
.
Wil je meer?
Enthousiast over het gebruik van AI voor leren in het werk? Er zijn nog veel meer toepassingen te bedenken en in onze workshop Werkplekleren en AI kom je daar alles over te weten!
